به گزارش بازرگانی سلیمانی؛ در این مقاله سعی داریم تا زنگ زدایی ابزارآلات با روش های ساده را به شما آموزش دهیم. اگر شما هم در منزل و یا محل کار ابزارآلاتی دارید که زنگ زده اند و فکر می کنید که دیگر قابل استفاده نیستند، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
بسیاری از افراد با مشاهده زنگ زدگی روی ابزارآلات و وسایل خود، فکر می کنند که این تجهیزات غیر قابل استفاده هستند و دیگر کاربردی ندارند و به اشتباه آن ها را دور می اندازند.
به طور کلی وجود زنگ زدگی، علاوه بر کارایی ابزار و وسایل، ظاهر آن ها را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. در ادامه به زنگ زدگی، روش های از بین بردن زنگ زدگی و نگهداری از ابزار می پردازیم و به طور مفصل زنگ زدایی ابزارآلات با روش های ساده و آموزش تمیز کردن ابزار زنگ زده را توضیح خواهیم داد.
زنگ آهن چیست
قبل از آموزش تمیز کردن ابزار زنگ زده لازم است بدانید زنگ آهن در واقع اکسید آهن است که به رنگ قرمز و قهوه ای بر روی سطوح فلزی دیده می شود. عموماً این اتفاق از واکنش آهن با اکسیژن در مجاورت آب و هوای مرطوب رخ می دهد.
در واقع زنگ زدگی اصطلاحی رایج برای بیان واکنش آهن و آلیاژهای آن همچون فولاد است. زنگ زدگی امکان دارد برای فلزات دیگر نیز اتفاق بیفتد که به آن زنگ زدگی نمی گویند. نوع دیگری از زنگ زدن آهن نیز وجود دارد که حاصل واکنش آهن و کلر است که به رنگ سبز دیده می شود.
نحوه زنگ زدایی ابزار
به راحتی می توان به کمک مواد و روش های مختلف، زنگ زدگی وسایل و ابزارآلات مختلف را از بین برد و به راحتی دوباره از آن ها استفاده کرد. در ادامه به برخی از روش های موجود می پردازیم:
تمیز کردن با فرچه و سیم طرفشویی
اولین و راحت ترین کار برای زنگ زدایی ابزارآلات شستن آنها به کمک فرچه و سیم ظرفشویی است. در صورتی که میزان زنگ زدگی زیاد نباشد، این زنگ زدگی به راحتی از روی سطح پاک می شود و از بین می رود. اما در صورتی که زنگ زدگی عمیق باشد، با شستن از بین نمی رود و باید از روش های دیگر برای از بین بردن آن استفاده کرد.
سنباده کردن و صیقل دادن (سایش)
در این روش باید کمی از نیروی دست خود استفاده کنید تا بتوانید زنگ زدگی را از روی ابزارآلات و وسایل خود پاک کنید. در این روش نیاز به مایع ظرفشویی، سیم ظرفشویی، سنباده و پد تمیزکننده یا پارچه، دریل و نفت سفید دارید. مراحل تمیز کردن در این روش به صورت زیر است:
- در ابتدا باید ابزار مورد نظر را به کمک مایع ظرفشویی و صابون به طور کامل شست و شو دهید تا از هر گونه چربی و کثیفی پاک شود.
- در مرحله بعد باید به کمک ورق سنباده بر روی سطح اکسید شده بسابید. در این مرحله باید ابتدا از سنباده های زبر استفاده کنید و سپس به سراغ سنباده های نرم بروید تا خط و خش و خراش های ایجادشده توسط سنباده های زبر را از بین ببرد. در صورتی که در این مرحله هنوز زنگ زدگی مشاهده کردید، باید به مرحله بعد بروید اما در صورتی که زنگ زدگی از بین رفته، به کمک پارچه یا پد تمیزکننده آن را خشک کنید.
- در صورتی که هنوز زنگ زدگی از بین نرفته باشد، باید از دریل با سری سیمی استفاده کنید. برای این کار ابتدا سطح ابزار را با نفت سفید بپوشانید و سپس سری سیمی را به سری دریل نصب کنید و شروع به سابیدن کنید تا جایی که زنگ زدگی از بین برود.
- در ادامه به کمک یک سنباده نرم، سطح ابزار را صیقل دهید تا سطح ابزار از خط و خراش خالی شود. در آخر نیز به کمک پد تمیزکننده با پارچه، ابزار را خشک کنید.
سیب زمینی
یکی دیگر از روش های متداول و رایج در پاک کردن زنگ آهن از روی فلزات، استفاده از سیب زمینی و صابون است. در این روش می بایست سیب زمینی را به دو نیم تقسیم کنید و آن را درون آب صابون قرار دهید. پس از گذشت چند دقیقه، آن را خارج کرده و بر روی قسمتی که زنگ زده مالش دهید. این کار را برای چندین بار تکرار کنید تا اکسید آهن از روی ابزار برداشته شود.
سرکه سفید
یکی از روش های کارآمد برای از بین بردن زنگ زدگی، استفاده از سرکه سفید است که در اکثر مواقع مفید و مؤثر خواهد بود. برای این کار ابتدا باید ابزار و وسایل داخل را یک طرف قرار داده و به مقداری که سرکه تمامی سطوح زنگ زده را پوشش دهد، داخل ظرف سرکه بریزید.
در ادامه بسته به مقدار زنگ زدگی و ابعاد جسم، بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت آن را داخل ظرف حاوی سرکه قرار دهید. بعد از گذشت مدت زمان معین، ابزار را از ظرف در آوردید و به کمک اسکاچ یا فویل آلومینیومی آن را به خوبی بسابید تا تمامی سطوح زنگ زده پاک شود. توجه داشته باشد که هرگز از سنباده و اجسامی که باعث خراش می شوند، در این روش استفاده نکنید.
در آخر نیز باید به کمک پارچه یا پدهای تمیزکننده دیگر، ابزار را به خوبی تمیز کنید تا از هر گونه اکسید آهن و سرکه پاک شود. به ویژه در ابزار متحرک این موضوع بسیار مهم است چرا که سرکه خاصیت خورندگی دارد و با گذشت زمان باعث خوردگی سطح ابزار می شود. در صورتی که ابزار شما خیلی وقت است که تمیز نشده و برای مدت زمان طولانی زنگ زده است، بهتر است مراحل بالا را برای دو تا سه بار تکرار کنید تا زنگ زدایی به طور کامل انجام شود.
جوش شیرین
یکی دیگر از موادی که دسترسی به آن آسان است و از آن برای از بین بردن زنگ روی فلزات استفاده می شود، جوش شیرین است. برای این کار ابتدا باید به کمک آب و جوش شیرین یک ماده خمیری شکل درست کنید. سپس ماده خمیری را روی سطح زنگ زده شده قرار دهید و اجازه دهید تا بر روی آن بماند. در آخر نیز به کمک مسواک یا وسایل دیگر، اقدام به تمیز کردن آن نمایید.
نوشابه
شاید تعجب کنید اما ماده دیگری که برای از بین بردن زنگ زدگی کاربرد دارد، زنگ آهن نوشابه است که برای از بین بردن انواع زنگ زدگی استفاده می شود. نوشابه های گازدار دارای فسفریک اسید هستند که می تواند باعث زنگ زدایی ابزارآلات شود.
برای این کار باید ابزار را داخل یک ظرف قرار دهید و داخل آن به مقداری که تمام سطح ابزار را پوشش دهد، نوشابه بریزید. بگذارید به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت ابزار داخل آن باشد و در انتها به کمک مسواک یا سیم ظرفشویی ابزار را تمیز کنید.
لیمو
یکی دیگر از روش های زنگ زدایی، استفاده از لیموترش و یا آبلیمو است. برای این کار ابتدا کمی نمک بر روی محل زنگ زده شده بپاشید. سپس آبلیمو را به آن اضافه کنید. لیمو به دلیل وجود سیتریک اسید داخل خود، قابلیت از بین بردن زنگ آهن از روی فلزات را دارد. بهتر است به لیمو کمی سرکه نیز اضافه کنید تا محلول قوی ترین ایجاد شود.
اسید اگزالیک
یکی از روش های راحت و آسان برای زنگ زدایی ابزارآلات استفاده از اسید ملایم اگزالیک یا جوهر ترشک است. این اسید داخل منافذ اکسید آهن نفوذ می کند و باعث از بین رفتن آن می شود.
برای این کار باید ابتدا به دلیل وجود اسید، از عینک ایمنی، ماسک و دستکش ایمنی استفاده کنید و دست و چشم خود را پوشش دهید. در ادامه می بایست به کمک مایع ظرفشویی یا صابون، ابزار یا وسیله مورد نظر را شست و شو دهید تا از هرگونه چربی و کثیفی پاک شود.
سه قاشق غذاخوری از اگزالیک اسید را با ۴ لیتر آب مخلوط کنید. سپس ابزار را به طور کامل در محلول بوجود آمده غوطه ور کنید، به نحوی که هیچی سطحی از آن بیرون نباشد. بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه صبر کنید تا ابزار داخل آن بماند و سپس آن را بیرون بکشید و کمک پارچه و مسواک خشک و تمیز نمایید.
هیدروژن پراکسید
هیدروژن پراکسید یکی دیگر از مواد زنگ زدا است و باید مقدار از آن را بر روی سطوح زنگ زده قرار داده و اجازه دهید برای مدت زمان معینی بر روی آن بماند. در ادامه باید نواحی زنگ زده را به کمک یک برس فولادی تمیز کنید. این روش ممکن است به پوست شما آسیب وارد نماید به همین علت باید در حین انجام این کار از دستکش ایمنی و ماسک استفاده کنید.
اسپری پاک کننده زنگ زدگی
پاک کننده های تجاری و شیمیایی معمولاً در قالب اسپری به بازار عرضه می شوند. در این اسپری ها از مواد زنگ زدا همچون فسفریک اسید و اسید اگزالیک اسید استفاده شده است که می توانند به راحتی زنگ ها را از بین ببرند. لازم است که هنگام استفاده از این زنگ زداها، از عینک ایمنی و دستکش ایمنی استفاده شود.
چگونه از زنگ زدن ابزار جلوگیری کنیم
یکی از مهم ترین مسائلی که باید به آن توجه داشت، این جمله است که پیشگیری بهتر از درمان است! با وجود این که روش های مختلفی برای از بین بردن زنگ از روی ابزار وجود دارد، اما بهترین راه پیشگیری از زنگ زدن آن است. در ادامه به برخی از نکات که درباره این موضوع لازم است رعایت شود، اشاره خواهیم کرد:
- ابزارآلات را در جای خشک نگهداری کنید. بهترین محل برای قرار دادن و نگهداری ابزارآلات، داخل کیف و جعبه آن است. در صورتی که کیف و یا جعبه در دسترس نبود، بهتر است آن ها را داخل کشو یا کمد نگهداری کنید و از قرار دادن آن ها بر روی زمین خودداری کنید. در صورت تماس ابزار با آب یا رطوبت، می بایست سریعاً آن را خشک کنید.
- بهتر است اگر ابزار را داخل کشو قرار می دهید، از رطوبت گیر استفاده کنید. هم چنین می توانید از اسپری هایی که مانع از زنگ زدگی فلزات می شوند نیز استفاده کنید. معروف ترین این محصولات اسپری WD-۴۰ است که توسط یک شرکت آمریکایی تولید می شود.
- یکی دیگر از راه های جلوگیری از زنگ زدن ابزار، روغن کاری آن ها به کمک روغن موتور است. برای این کار هم می توانید از روغن استفاده شده توسط موتور استفاده کنید. علاوه بر این می توانید یک روغن موتور تازه نیز برای این کار خریداری نمایید. در واقع روغن به داخل حفره های فلز نفوذ می کند و مانع از زنگ زدن آن می شود.