به گزارش بازرگانی سلیمانی؛ پرچ کردن به اتصال دائمی و محکم کردن ۲ قطعه توسط یک میخ مخصوص فلزی گفته می‌شود؛ که توسط ابزاری به نام پرچ کن دستی، برقی یا بادی و تحت فشار گذاشتن آن میخ پرچ انجام می‌گیرد. یکی از رایج‌ترین ابزارآلات انحصاری این کار، انبر پرچ است. اما آیا تا بحال از این انبر استفاده کرده‌اید؟ می‌دانید پرچ کردن در چه مواقعی نیاز است و کاربرد انبر پرچ در کجاست؟ آیا پرچ دستی با انبر سخت و پیچیده است؟ می‌خواهید برای مصرف شخصی و یا کارگاه خود یک انبر پرچ بخرید و برای اولین بار عمل پرچ کردن را انجام دهید؟

آشنایی با انبر پرچ

انبر پرچ به انگلیسی Rivet Pliers که گاهی به آن Hand Riveter یا Rivet Tool نیز گفته می‌شود، یک ابزار دستی تمام فلزی شبیه به ساختار انواع انبر با دو دسته و یک کله‌گی (فک) است. این انبر به طور اختصاصی برای کار با انواع میخ پرچ و مهره پرچ طراحی شده و هر کاربری در هر موقعیتی که نیاز به اتصال دو قطعه همجنس یا ناهمجنس داشته باشد (مثل اتصال ۲ فلز به یکدیگر وقتی امکان جوشکاری موجود نباشد یا یک سمت قطعه کار غیر قابل دسترس باشد)، جهت فشردن و پرچ قطعات مذکور از این انبر استفاده می‌کند.

کاربردهای انبر پرچ

میزان مصرف انبر پرچ هر روز و هر روز بالاتر می‌رود، چرا که این انبرها می‌توانند در موقعیت‌های مختلفی به کمک نیروی کار بیایند. در پاسخ به این سوال که کاربرد انبر پرچ در کجاست؟ می‌توان به شرایط زیر اشاره کرد:

• اتصال دو جسم و قطعه غیر همجنس به یکدیگر (مثل فلزات آهنی به غیر آهنی – فلز و پلاستیک به دیوار – جسم پلاستیکی به فلز – پلاستیک به بتن و…)
• اتصال محکم یک جسم به جسم دیگر در حالیکه امکان جوشکاری، پیچ بندی، چسب کاری و روش‌های دیگر برای آن فراهم نیست.
• وقتی یک سمت جسم و سطح قطعه مورد نظر غیر قابل دسترس یا کور باشد. (به همین دلیل است که گاهی به انبر پرچ Blind Rivet Pliers نیز می‌گویند.)
• اتصال سریع ۲ قطعه بدون نیاز به راه اندازی و آماده کردن دستگاه‌ها و لوازم زیاد و بدون اتلاف وقت
• اتصال دائمی قطعات به‌هم برای ماندگاری طولانی و عدم شل شدن و جدایی در گذر زمان

از جهت کاربرد فیزیکی، بطور خلاصه می‌توان گفت که انبر پرچ به شکل روزانه در شغل‌ها و عملیات زیر کاربرد دارد:

• صنایع خودرویی، خودروسازی و ریلی:

(پرچ پلاک خودرو – قطعات و بدنه ماشین ها، مترو، واگن قطار، ریل و…)

• صنایع شهرسازی و راه سازی:

(پرچ کردن تابلوها، علائم و لوازم راهنمایی رانندگی – پرچ گارد و محافظ خیابان ها – نگهدارنده و پایه چراغ و دوربین ها و…)

• صنایع هوافضا و پتروشیمی:

(پرچ قطعات هواپیما، سطوح مختلف لوازم هوایی، شبکه های نفت و گاز، لوله و اتصالات و…)

• شبکه های گاز، شبکه آب رسانی و فاضلاب
• مونتاژکاری و خطوط تولید:

(ساخت لوازم خانگی، دستگاه‌ها و اتصال و بستن روکش و بدنه وسایل با میخ پرچ)

• صنایع چوبی و نجاری:

(اتصال قطعات به وسایل چوبی مثل اتصال لولا، دسته ها و قفل ها به درب کمد، کشو و کابینت و… – ساخت دکوراسیون، اتصال اسباب و اثاثیه خانه، مبلمان، تخت، میز و صندلی و…)

• ساختمان سازی، معماری و برق کشی:

(پرچ چارچوب درب و پنجره – لولا – لوله ها، تاسیسات ساختمانی – پرچ کانال کولر – پرچ ورق های شیروانی، پوشش بام و سقف – پرچ داکت و ریل سیم و کابل، جعبه پریز، کلید و…)

• صنایع بسته بندی:

(پرچ کردن بسته ها – مهر و موم کردن مرسوله های پستی و محموله ها – پلمپ محصولات غذایی و…)

• صنایع پزشکی و پلمپ تجهیزات حساس

انواع انبر پرچ

تقریبا بسیاری از انبرهای پرچ کاری مشابه هم هستند و ساختار و ظاهری مثل هم دارند، اما به طور کلی از لحاظ طراحی و البته نحوه کار، انواع انبر پرچ به ۴ دسته تقسیم می‌گردد.

انبر پرچ ساده (تک دسته)

رایج‌ترین و پر کاربردترین مدل، انبر پرچ تیپ ساده بوده که با وجود داشتن ۲ دسته، به طرز عجیبی در بازار به انبر تک دسته معروف است!! دلیل این نام، از نحوه کار انبر پرچ ساده گرفته شده است. یک دسته این مدل انبر ثابت بوده و دسته دیگر آن به شکل متحرک، کار پرس و اعمال فشار را انجام می‌دهد؛ برای همین این طراحی به انبر پرچ تک دسته شناخته می‌شود.

دسته های انبر پرچ ساده روکش رابری و TPR ضد لغزش و تعریق دارند و جنس بدنه آنها اغلب از فولاد کربنی، استیل آلیاژی، فولاد نیکل کروم و… بوده و در ۲ تیپ ساده خانگی/کارگاهی و یا تیپ صنعتی ساخته می‌شوند. مزیت بزرگ انبر پرچ ساده این است که کار با آن نیازی به مهارت زیاد ندارد و براحتی توسط هر فردی قابل انجام است.

انبر پرچ گردان

بیشتر انبرهای پرچ کن ساده دارای کله‌گی ثابت و بدون حرکت هستند اما مدل‌های جذاب‌تری نیز وجود دارند که با سری گردان و قابل تنظیم ۳۶۰ درجه عرضه می‌شوند. به دلیل طراحی خاص سر انبر پرچ، این ابزار دستی تنها می‌تواند در یک زاویه و جهت خاصی کار کند؛ اما با داشتن یک کله‌گی چرخان، کاربر امکان پرچ کردن وسایل در جهات مختلف و موقعیت های تنگ و دشوار را هم خواهد داشت.

انبر پرچ دو دسته

انبر پرچ دسته بلند با ساختار فشار قوی Heavy Duty و دارا بودن ۲ دسته قطور، مستحکم و بزرگ، به انبر پرچ دو دسته معروف است. این مدل انبر پرچکاری دستی یک گان مرکزی جداگانه، فنر و پمپ فشاری داخلی و ۲ دسته متحرک دارد که قدرت بسیار زیادی در فشار و پس کردن پرچ اعمال می‌کند.

انبر پرچ دو دسته مناسب کارهای سبک و کوچک نیست و مخصوص کار سنگین در صنایع مونتاژ، ساختمان سازی، سازه های عظیم فلزی، شهرسازی، پتروشیمی و…. به طور خلاصه اتصال قطعات ضخیم فلزی و غیر فلزی (مثل فولاد، استیل و…) در پروژه های صنعتی است. این انبرها می‌توانند با سایزهای بزرگ میخ پرچ مثل ۶.۴ میلی متر تا ۱۲ میلی متر نیز کار کنند.

انبر پرچ آکاردئونی

نوع خاصی از انبر پرچ های دستی صنعتی که شاید چندان پر کاربرد نیستند اما قدرت بسیار بالایی را ارائه می‌دهد، انبر پرچ آکاردئونی است. این ابزارها بجای دو دسته، دارای یک دسته تاشو به شکل آکاردئون هستند و کاربر براحتی و با باز کردن و سپس جمع کردن دسته، کار پرچ میخ را انجام می‌دهد. شفت کله‌گی انبر پرچ آکاردئونی معمولا بلندتر است و برای نفوذ بیشتر در عمق و پرچکاری صنعتی در نقاط عمیق تر و سخت‌تر، کاربرد بهتری دارد. طول یک انبر پرچ آکاردئونی در حالت باز شده ممکن است به بیشت از ۱ متر نیز برسد.

نحوه کار با انبر پرچ

اگر تمام نکات فنی و ایمنی را رعایت کنید، کار کردن با انبر پرچ، به ویژه انبر پرچ تک دسته در هر شغل و پروژه خانگی یا کارگاهی آسان است. برای دانستن و آشنایی روش کار با انبر پرچ بهتر است طبق مراحل زیر عمل کنید.

۱ – ابتدا قطعه کاری را به اندازه و قطر صحیح، مطابق با پین میخ پرچ سوراخ کنید.

۲ – سایز میخ پرچ را طبق سایز نازل انتخاب کرده و در صورت نیاز، نازل انبر را تعویض کنید.

۳ – قفل کن انبر را باز کرده، سپس بخش باریک و سوزنی شکل میخ پرچ را داخل نازل قرار دهید. (دقت کنید که سوراخ نازل برای سوزن میخ نه باید خیلی گشاد باشد و زیاد از حد بازی کند؛ و نه باید خیلی تنگ باشد. سوزن فقط باید براحتی و بدون جای بازی و لنگی زیاد، در جای خود قرار گیرد. برای تست، بعد از گذاشتن میخ پرچ در نازل، کمی دسته را ببندید، اگر سوزن در جای خود ثابت شد و بیرون نیفتاد، سایز میخ پرچ انتخابی درست است.

۴ – حال انتهای میخ پرچ (پین، قنداق یا دنباله میخ) را در سوراخ قطعه کار قرار دهید. (دقت کنید! بخشی که به سمت شما و انبر است، بخش روی کار بوده و بعد از اتمام پرچ، این جهت قطعه دیده می‌شود و ظاهر زیبایی خواهد داشت. بخش پشت قطعه بعد از پرچ کاری ظاهر خوبی ندارد؛ پس حواستان باید که از جهت درست قطعه، میخ پرچ را در سوراخ قرار دهید.)

۵ – بعد از قرار گرفتن میخ پرچ در قطعه و انبر، جای پای خود را ثابت کنید. با یک دست، دسته‌های انبر پرچ را بگیرید و مهار کنید؛ در صورت نیاز، با دست دیگر، کله‌گی انبر را بر روی قطعه نگه دارید. سپس دسته متحرک اهرم را از یک بار تا سه یا چهار بار بفشارید. حین پرس دسته، اجازه جدا شدن دماغه انبر از قطعه کار را ندهید و فشار را حفظ کنید. بعد از چند بار فشردن دسته، پرچ میخ انجام شده و سوزن آن می‌شکند و به عنوان ضایعات از میخ جدا می‌شود.

۶ – چک کنید که عمل پرچ به خوبی و به شکلی تمیز انجام گرفته باشد. در غیر این صورت، می‌توانید میخ پرچ خراب شده را با دریل و مته سوراخکاری از روی قطعه جدا کنید.

انبر پرچ دستی پیژن سایز۱۰ اینچ مدل PGN-6977

انتخاب میخ پرچ مناسب با نوع کار

یکی از مواردی که شاید به چشم خیلی‌ها نمی‌آید، انتخاب انبر پرچ بر اساس نوع میخ پرچ و جنس قطعه کاری شماست. احتمالا در برخی مدل‌های انبر پرچ دیده باشید که مثلا نوشته شده است:

• قابلیت پرچ استیل بر استیل
• پرچ استیل بر آلومینیوم
• پرچ آلومینیوم بر استیل
• پرچ آلومینیوم بر آلومینیوم
• پرچ استیل ضد زنگ بر آلومینیوم
• پرچ مسی یا برنجی بر استیل

و… توضیحاتی مشابه که ممکن است در یک مدل انبر به جنس‌های دیگر هم اشاره کرده باشد؛ این مشخصات مستقیما به توانایی انبر مربوط است و حکایت از آن دارد که انبر پرچ مذکور می‌تواند روی چه متریال قطعه کار و چه جنس فلزی کار کند؟

علاوه بر جنس قطعه، جنس خود بدنه میخ پرچ نیز با توجه به نوع پروژه و قطعه کار باید به درستی انتخاب شود. در بازار و طبق استانداردهای جهانی، انواع میخ پرچ ساده، میخ پرچ کور، فولادی، استیل، آلومینیوم، مسی، برنجی، میخ پرچ سر پلاستیکی، واشر دار، ضد آب، میخ پرچ سر عدسی و… از خانواده بزرگ میخ پرچ ها هستند.

پرچ پلاک ۵ سانت ۶ عددی